ปวดเข่าบ่อยใช่เข่าเสื่อมหรือเปล่า? วิธีสังเกตตัวเองง่าย ๆ

คุณกำลัง “ปวดเข่าบ่อย” จนเริ่มรู้สึกว่าใช้ชีวิตลำบากอยู่หรือเปล่า? ไม่ว่าจะเป็นเวลาขึ้นบันได เดินนาน ๆ หรือแค่ลุกจากเก้าอี้ก็รู้สึกปวดเข่า ทำให้หลายคนสงสัยว่าอาการเหล่านี้คือสัญญาณของข้อเข่าเสื่อมหรือไม่? บทความนี้จะพาคุณมาทำความรู้จักกับ “โรคข้อเข่าเสื่อม” พร้อมวิธีสังเกตอาการเข่าเสื่อมเบื้องต้นที่สามารถเช็กได้ด้วยตัวเอง และแนวทางการดูแลเพื่อชะลออาการเสื่อมของข้อเข่า

ข้อเข่าเสื่อมคืออะไร?

โรคข้อเข่าเสื่อม หรือ Knee Osteoarthritis เป็นภาวะที่กระดูกอ่อนของข้อเข่าเกิดการสึกหรอหรือเสื่อมสภาพลงตามอายุการใช้งาน เมื่อกระดูกอ่อนที่ช่วยลดแรงกระแทกสึกหายไป กระดูกที่อยู่ใต้ผิวข้อจะเสียดสีกัน ทำให้เกิดอาการปวดเข่า บวม เคลื่อนไหวลำบาก และส่งผลให้อักเสบเรื้อรังได้ โรคนี้มักพบมากในผู้สูงอายุ หรือคนที่ใช้งานข้อเข่าหนัก เช่น คนอ้วน ผู้ที่ทำงานที่ต้องยืนนาน ๆ เดิน หรือยกของเป็นประจำ

วิธีสังเกตตัวเองว่า “เข่าเสื่อม” หรือไม่?

หากคุณเริ่มมีอาการต่อไปนี้ อาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคข้อเข่าเสื่อม:

1. ปวดเข่าขณะเคลื่อนไหว
เช่น เดินขึ้น-ลงบันได นั่งยอง ๆ แล้วลุกไม่ขึ้น หรือตอนเดินนาน ๆ จะรู้สึกเจ็บบริเวณข้อเข่า

 

2. เข่าฝืดหรือตึงตอนเช้า
ตื่นนอนแล้วรู้สึกเข่าตึงหรือฝืด ต้องขยับไปสักพักอาการถึงจะดีขึ้น

 

3. มีเสียง “กรอบแกรบ” หรือ “ลั่น” ในข้อเข่า
เวลาขยับข้อเข่าอาจได้ยินเสียงผิดปกติ หรือรู้สึกมีการเสียดสีในข้อเข่า

 

4. ข้อเข่าบวม แดง หรือรู้สึกอุ่น
เป็นอาการของข้ออักเสบที่อาจเกิดร่วมกับข้อเข่าเสื่อม โดยเฉพาะเมื่อใช้งานข้อเข่าหนัก

 

5. ข้อเข่าเคลื่อนไหวได้น้อยลง
รู้สึกว่างอเข่าได้น้อยลง เดินแล้วไม่มั่นคง หรือข้อเข่ารู้สึกหลวม

 

หากมีอาการเหล่านี้มากกว่า 2-3 ข้อ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดเข่าเสื่อม

• อายุ 40 ปีขึ้นไป
• มีน้ำหนักเกิน
• เคยได้รับอุบัติเหตุหรือบาดเจ็บบริเวณข้อเข่า
• ทำงานหรือออกกำลังกายที่มีแรงกระแทกต่อข้อเข่าเป็นประจำ
• พันธุกรรมหรือมีคนในครอบครัวเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม

ดูแลตัวเองอย่างไรเมื่อเริ่มมีอาการเข่าเสื่อม?

การดูแลตัวเองอย่างถูกวิธีสามารถช่วยชะลอการเสื่อมของข้อเข่า และลดอาการปวดเข่าได้:

• ควบคุมน้ำหนัก เพื่อไม่ให้ข้อเข่ารับภาระมากเกินไป
• หลีกเลี่ยงการนั่งพับเพียบ หรือนั่งยอง ๆ เป็นเวลานาน
• ออกกำลังกายแบบไม่ลงน้ำหนักที่เข่า เช่น ว่ายน้ำ โยคะ หรือปั่นจักรยาน
• ฝึกกายภาพบำบัด เพื่อเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อเข่า
• รับประทานอาหารที่มีแคลเซียม วิตามิน D และอาหารเสริมบำรุงข้อ
• พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้ปวดเข่ารุนแรง
• พบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพข้อเข่าอย่างสม่ำเสมอ

หากคุณเริ่มมีอาการปวดเข่าเรื้อรัง มีเสียงในข้อเข่า หรือข้อเข่าบวมบ่อย ๆ อย่ามองข้าม เพราะอาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของข้อเข่าเสื่อมระยะแรก การดูแลตัวเองตั้งแต่ตอนนี้จะช่วยชะลอโรคได้และหลีกเลี่ยงการผ่าตัดในอนาคต หมั่นสังเกตร่างกายตัวเองหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง และหากไม่แน่ใจอย่ารอให้อาการลุกลาม เข้ามาสอบถามหรือปรึกษาเพิ่มเติมได้ที่ Rehab Care Clinic เพื่อพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินอาการอย่างละเอียดและรับคำแนะนำที่เหมาะสมค่ะ